Izan o da saca

Cando era novo non existían as redes sociais para establecer un nexo virtual entre lectores, a libraría era un punto de encontro indispensábel para ir artellando os gostos literarios. Coa axuda dos asiduos e as orientacións dos libreiros, íamos descubrindo as nosas querencias cara a un ou outro autor. Unha mágoa que se fose esquecendo este xeito de comercio intelectual. Xa case non quedan eruditos na venda, e os escasos bibliófilos que agochan o seu saber tralo mostrador son unha especie en extinción.

Hoxe as compras pola internet ou a inercia de escoller unha lectura mentres mercas o deterxente nunha grande superficie, remataron co pracer desas pequenas tertulias literarias. O conto é que cando quedo orfo de libro sigo recurrindo a eses espazos máxicos para atopar un sustituto vivo que pousar nas mans; alí fago algunha observación sobre os textos que vou rematando e mergúllome nas novidades lendo anacos das obras, nunca a sinopse, e de cando en vez pido que me fagan algunha suxestión.

Velaí “Izan o da saca“, a derradeira sorpresa. Un libro de Xabier Quiroga dos que non che deixan parar de ler, adictivo dende a primeira páxina, cun ritmo trepidante e persoaxes sedutores. Estou convencido de que o detetive-taxista “Reiniña” vaise converter nun referente da literatura galega, un descubrimento na liña de Anibal C. Malvar, Domingo Villar ou Suso de Toro… e abrindo un pouco a xeografía, o Eduardo Mendoza patrio.
Pedazo de novela chea de humor, intriga e compromiso, baseada nunha investigación a prol da presenza nazi na Galiza da posguerra, Xabier creou unha fascinante “pseudonegra” de lectura obrigada. Moi recomendable.

De seguido, podedes ver en vídeo, un roteiro pola zona onde transcorre a novela.

Advertisement

Os fillos do mar / Os fillos do lume

“Os fillos do mar” é a ópera prima de Pedro Feijoo, a súa primeira edición tivo a súa enxundia ao producir un conflito entre os malvados críticos e os compracentes lectores, que pasaron por riba da erudición literaria sen contemplacións, chegando a convertelo nun éxito brutal con 8 edicións entre 2012 e 2015. Non é que sexa unha magnífica novela, pero se consegues pasar as cen primeiras páxinas, que se fan algo tediosas, atópaste cun thriller mistura de novela histórica, suspense e mesmo unha aventura de piratas que te transporta á candidez lectora dos dezaseis anos, onde perdoabas calquera falliño se viña impregnado de divertimento. Non é ningunha sorpresa que se convertira nun libro insignia para o fomento da lectura entre os máis novos. A min fixome lembrar unha das travesías pola costa da morte, na compaña dun lobo de mar que ía relatando na viaxe vellas historias dos innumerábeis naufraxios que aconteceron por mor desas agullas do diaño que fenderon o bandullo de centos de embarcacións nas costas galegas, aínda hoxe, eses baixos agochan algúns pecios que seguen sendo obxecto de desexo para os novos piratas do mar.
Volvendo ao libro, pasei uns boísimos ratos recuperando isa maxia da literatura adolescente. Recomendable.
“Os fillos do lume” é a secuela de “Os fillos do mar” e tenme toda a pinta de ir rachar novamente no mercado editorial, outra novela negra dunha inxenuidade adolescente que, sen dúbida, fará furor nos institutos. Detrás dun traballo de investigación aprol da reconquista viguesa Feijoo constrúe unha nova trama de intriga coas persoaxes do arquitecto Simón, a historiadora Mariña e o inspector Bruno como protagonistas. Outra novela de lectura doada, sen complicacións narrativas e dirixida con toda a intención aos lectores noveles. Arrasará.

22 segundos

Xa hai anos leín “El amante lesbiano“, unha novela-ensaio de José Luis Sampedro no que reflexionaba sobre a identidade de xénero. A predisposición social a patoloxizar ás persoas que no conflúen coa taxonomía única e bipolar de home vs muller baseándose na morfoloxía xenital ao nacer deixa fóra da “normalidade’ unha chea de persoas que sofren a etiqueta de “distrofia” durante toda a súa vida.

Unha exclusión social que desgarra os sentimentos dun xeito cruel e inadmisible con consecuencias dramáticas que en ocasións rematan co suicidio. Existen estudos antropolóxicos que amosan inequivocamente a multitude de variables que constrúen a identidade de xénero, a quen non o fixera lle recomendo a lectura de “Sexo e temperamento” de Margaret Mead para afondar no relativismo da construción dos roles de xénero.

“22 segundos” é o tempo que tarda en subir á nube un vídeo coa declaración pública da súa identidade un home transexual, unha novela pensada para a sensibilización dos máis novos respecto á diversidade que debería ser de lectura obrigada nos centros de ensino. Un relato doado, inxenuo e curto no que Eva Mejuto despréndese da calidade literaria para abordar sen ambaxes a historia de Alex, un neno nado nun corpo de muller.

Enlace entrevista Eva Mejuto

A Veiga é como un tempo distinto

Boa novela de Eva Moreda “A Veiga é como un tempo distinto“, en a penas 120 páxinas constrúe un relato de amor e loita, contextualizado na diáspora galega a Londres mediado o século XX, que coincide cos primeiros movementos de liberación da muller e a actividade sindical polos dereitos das traballadoras. Moi recomendable.

Covardes

Hai un días achegueime a un debate sobre “igualdade de xénero” e de aí xurdiu a suxestión da lectura de “Covardes” de Mª Xosé Porteiro.

Unha novela escrita no 2001 e que 17 anos despois continúa a amosar, cunha fidelidade que resulta desacougante, a realidade da prostitución e a trata de mulleres. A trama estructúrase sobre o relato das vidas de cada unha das persoaxes que dalgún xeito vense vencelladas no homicidio dunha rapaza. O que comeza parecendo unha novela negra ao estilo de “a man dereita” de Aníbal C. Malvar, remata convertido nun relato de denuncia social ben artellado e de lectura doada.

O anxo negro

Sigo dende hai moitos anos as andainas de Magago a través das redes sociais. Este home vai facendo interesantes crónicas do patrimonio cultural galego no seu blogue ‘capítulo 0“, un dos máis antigos que segue vivo e traballando na divulgación da nosa cultura.

“O anxo negro” é a primeira peripecia novelística deste profesor de xornalismo, un libro que está condeado a acadar éxito entre os lectores noveles visto o precedente de Pedro Feijoo coa saga de “Os fillos do mar” e “Os fillos do lume“, que racharon con todas as espectativas editoriais.

O libro é un xogo de intriga que mestura antropoloxía e historia, dende unha perspectiva de culto á simboloxía galega, moi axeitado ao contexto de hoxe en día, onde o tema do expolio do noso patrimonio cultural é “trending topic”. A novela é doada de ler e faise entretida a pesares da aparente inxenuidade da trama. O dito, éxito asegurado.

Á sombra dos bonsais

Antón Riveiro Coello forma parte da elite dos escritores da literatura galega contemporánea. Algúns dos seus libros son obras maxistrais que estou seguro irán acadando relevancia co tempo. Recén veño de rematar “Á sombra dos bonsais“, un libriño que non vai ser o máis representativo da súa obra, achégase máis a un experimento editorial de miniaturas narrativas que agochan a retranca, o sentido do humor e a sensibilidade tan características da nosa cultura. Deixo un dos seus microrrelatos, miúdo e dunha potencia incuestionable, para ser lido nunha aula calquera. Ameaza.

Fóra de si

Pois voltou Suso de Toro a dar sinais de vida coa súa nova novela”Fóra de si“, non é do mellor que lle teño lído pero este home tenme feito pasar uns momentos inesquecibles, ten boa man e boa cabeza para a escritura, é sen dúbida un dos gurús da literatura contemporánea galega. A trama é sinxela: a volta ao comezo dun home despois dunha vida artellada artificialmente, allea á vontade del mesmo, algo que nos ocorre a case todos, e que sementa unha insatisfacción agochada dentro de nós que imos trasmitindo por capilaridade sen darnos de conta do dano que orixinamos, como unha causalidade circular da que soamente nos libramos cando se achega a morte, daquela o perdón, a culpa e o que puido ser e non foi veñen a trocar as nosas vidas, cheas de segredos e mentiras. Dende un diálogo (monólogo) paterno-filial, a piques do falecemento do pai, o protagonista vai remexendo no seu pasado ata trocar o seu presente. A min prestoume.

Os nenos da varíola

A escritora María Solar constrúe unha novela para adolescentes de doadísima lectura que lembra un pouco a “As normas da casa da sidra” versión galega. Recollendo un episodio histórico esquecido ao comezo do século XIX, cando o monarca Carlos IV organiza unha expedición ás Américas para transportar a vacina da varíola utilizando a un grupo de nenos orfos de Santiago e A Coruña como vaciníferos. Unha aventura chea de tópicos e cun sesgo infantil que maila iso pode resultar didáctica para achegar aos máis novos ás primeiras andanzas da menciña como ciencia. Un libro de instituto.

En galego tamén é bonito…

Nun dos renacidos medios de comunicación social en galego –praza.com–, vén de aparecer unha entrevista con Xosé Vázquez Pintor. Autor pouco coñecido pero que, sen dúbida ningunha, paga a pena ler.

Representa, xunto con outros como Agustín Fernández Paz, unha xeración de autores que fixeron bandeira da lingua e son a honradez literaria personificada. Fronte a outros autores cheos de afouteza e vanidade, a voz -as verbas- de Vázquez Pintor sempre son un referente.

Se che interesa, podes ve-la entrevista enteira na seguinte ligazón.